مقدمه‌ای بر شنه‌ی شه‌مال

مقدمه‌ای بر شنه‌ی شه‌مال

مقدمه‌ای بر شنه‌ی شه‌مال
دریچه ای برای  آسمانی تازه تر

جلیل آهنگرن‍ژاد

حدود دو دهه ی پیش کمتر کسی می توانست در این اندیشه باشد که ادبیات کردی کرماشانی در دو دهه ی بعد این همه سیر صعودی را طی کند .در همان سالها در فرهنگ-شهری مثل کرماشان ، کردی گفتن در محافل عمومی برای متکلمانش وجهه ای منفی داشت اما امروزه آن نگاهها کاملا تغییر کرده است.
شاعران در عرصه ی ادبیات کردی کلهری مجرب تر شده اند و با بهره گیری از امکانات نوین زبانی ، جزو گروههای پیشرو فرهنگی این دیار به حساب می آیند .همگان می دانند که اگر روح تازه به همت  شاعران در کالبد کلمات دمیده شود ، می توان به بقای فرهنگی و هویت یک قوم و زبان و گویش های آن ایمان آورد . این بحث از سر تعصب و علقه های احساسی شکل نمی گیرد بلکه واقعیتی است که در دایره ی ادبیات کردی با وجود متن های قابل تامل  مجال بروز و ظهور یافته است . این آثار و متون   پس از دهه ی هفتاد شمسی  بیشتر از پیش خودنمایی می کنند و می توانند بحث انگیز و تاثیر گذار باشند و اهل زبان را جسورانه به حفظ زبان و هویت خویش دعوت کنند.
شاعر این دهه دست به پی ریزی بنیانی زد که در صورت تداوم می توان فرا تر از خدمت به ادبیات کردی موجب تثبیت پایه های اساسی زبانی باشد که ریشه در عظمت باستانی ملتی غیور داشته است .
درست است که فرهنگ جهانی در سده ی حاضر ، گردابی سیاه برای بسیاری از زبانهاو فرهنگهای اصیل بومی شرقی بوده ، اما در جایی که جانپناهی حصین مثل شعر و آفرینش های ادبی باشد ، می توان با تولید متن های مانا به مانایی این  زبانها و فرهنگ ها رسید و با همین ابزار های مدرن و فرامدرن به نو کردن زبان و نگاه و اندیشه پرداخت .
اما مرکز ثقل حرکتهای جدی را در عرصه ی شعر کردی باید قبل از هر جغرافیای ویژه ی دیگر، گیلانغرب دانست. بی شک سهم این منطقه در تحولات چشمگیر شعر کردی جنوبی قابل اعتنا است . این را آثار خلق شده گواهی می دهند.
در این میان، آثار پرویز بنفشی که با حضوری جدی در عرصه های مختلف و محافل گوناگون ادبی و نیز با چاپ کتاب »تریوسکه« دریچه ای گشود تا جوانان آن دیار از آن دریچه، آسمانی تازه تر را نشانه بگیرند و فرداهای روشن پیش رو امیدوارانه ترسیم کنند.
درست به یاد دارم در ابتدای دهه ی هفتاد خیلی از جوانان هنرجوی دیارم هر هفته به انجمنی می آمدند که مسئولیت آن بر عهده ی همین شاعر پیشکسوت بود و چه خالصانه با این خیل جوان بحث هایی از سر عشق و محبت داشت.
بعد از مجموعه شعر »تریوسکه« ، این شاعر  توانا در شعرهایی زیباتر متولد شد و این هنری است که تنها عده ای معدود می توانند داشته باشند و کتابهای بعدی آنان پربار تر از پیش باشد . شنه ی شه مال کاری متفاوت از این شاعر گیلانغربی است که در آن گوناگونی مضامین ، زیبایی تصاویر و همچنین تنوع قابها مو ج می زند و  هر خواننده ای را مجذوب خویش می کند :
ئه ی سه ول سه وز لیو تیه نی !
ریک و ره نگین چیو گولوه نی !
مه حشه ر ده می  وه ختی  خه نی!
ده سم وه داواند مه چوو ! ...
این شعر به تنهایی از ارزش بالایی برخوردار است و خود گواه صادقی بر زیبایی های تصاویر و خیال شیرین پرویز بنفشی است . او که به سنتهای  خویش پایبند است و در گوشه گوشه‌ی ذهن شاعرانه اش می توان رد پایی از این همه رنگهای شیرین یافت .  او که علاوه بر اشعار عاطفی و عاشقانه دلواپس مردمان بی کس و بی نوای جامعه ی خویش است:
که گه ردیه چه رخ فه له ک هه رگز وه کام بینه وا
یا کی  له ریو ره حمه ت رشان شه هدی وه جام بینه وا ...
بنفشی در اشعارش سادگی ، صمیمیت ، پایبندی به سنتها ، عواطف و انگاره های ایل و تبار را با ابزارها ، تکنیک ها و نگاههای دنیای مدرن معاوضه نمی کند و در حوالی عواطف ، احساسات و اندیشه های قومی خویش سعی دارد زیباترینها  را نقاشی  کند و مخاطبان بی‌شمار شعر کردی را برای سیر و سیاحت در آثارش دعوت نماید با این همه اوصاف »شنه ی شه مال« کتابی خواندنی و دوست داشتنی خواهد بود و بی شک نامش در تاریخ ادب کردی جنوبی خواهد ماند.